Gezondheid Jack Russell Terriër
De Jack Russell is gelukkig tot dusver over het algemeen een sterk en gezond ras zonder veel erfelijke aandoeningen. Ze zijn krachtig en energiek en dat stralen ze ook uit. Toch zijn er een paar erfelijke aandoeningen die voorkomen bij de Jack Russell en die lichten we hier ook even uit…
ECVO Oogonderzoek
Alle bij de Nederlandse Vereniging van Jack Russells (NVJRT) aangesloten clubfokkers dienen zich te houden aan de voorschriften van de club, ook als het gaat om erfelijke afwijkingen. Een van de onderzoeken die jaarlijks plaatsvindt bij Jack Russells waarmee gefokt wordt, is het ECVO oog-onderzoek.
Bij dit onderzoek wordt de Jack Russell beoordeeld op de aanwezigheid van diverse erfelijke oogziekten. Het onderzoek geeft geen uitsluitsel over de mogelijke vererving voor deze oogziekten.
Tijdens een ECVO onderzoek worden de oogjes van de Jack Russell gedruppeld wat zorgt voor een verwijding van de pupillen. Dit druppelen van de ogen is niet pijnlijk en de hond ervaart er weinig hinder van. Zo’n twintig minuten na het druppelen van de ogen kan een gespecialiseerde dierenarts zien aan de hand van speciale apparatuur of er in zich afwijkingen voordoen in de ogen van de hond.
Mogelijke uitslagen na een ECVO-onderzoek zijn:
- VRIJ – de ogen van de Jack Russell vertonen geen afwijkingen. Deze beoordeling is geldig voor een periode van 12 maanden.
- ONBESLIST – de ogen van de Jack Russell vertonen minimale afwijkingen, maar onvoldoende voor een definitieve beoordeling. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij Retina Dysplasie.
- VOORLOPIG NIET VRIJ – de ogen van de Jack Russell vertonen geringe afwijkingen die passen bij het beeld van een erfelijke oogziekte. Desalniettemin zijn de bevindingen nog niet concreet genoeg om met zekerheid te kunnen vaststellen of de Jack Russell daadwerkelijk de oogziekte heeft. Er zal in dat geval 6 tot 12 maanden later een herkeuring plaats moeten vinden. Tot die tijd mag er niet met deze Jack Russell gefokt worden. Ook is alertheid gewenst met betrekking tot de beide ouderhonden van de onderzochte hond, mogelijk zijn zij drager van deze oogziekte.
- NIET VRIJ – wanneer er tijdens het ECVO onderzoek naar voren komt dat er duidelijke afwijkingen zijn in de ogen die wijzen op een erfelijke oogziekte, zal de keurend arts dit vermelden op het keuringsverslag. Of er dan nog met deze hond gefokt mag worden hangt af van de precieze aandoening en of het bestempeld kan worden als zijnde erfelijk. Ook is per ras en dus per rasvereniging weer verschillend of een hond hier al dan niet op afgekeurd wordt.
Cataract
Een vertroebeling van de lens van een hond wordt Cataract genoemd of ook wel grijze of grauwe staar. Deze afwijking is niet specifiek Jack Russell eigen maar komt veelvuldig voor bij zowel mensen als vele andere diersoorten. Wanneer een klein deel van de ooglens troebel geworden is als gevolg van Cataract, valt de gezichtsbeperking nog mee maar veelal blijft het hier niet bij en breiden de meeste vormen van Cataract zich verder uit. Hierdoor neemt het zicht van de hond steeds verder af. Cataract is te herkennen aan een grijs-witte pupil. Ook is het gebruikelijk dat deze ziekte zich voordoet in beide ogen, al dan niet na elkaar.
Hoe onstaat Cataract?
Cataract kan ontstaan als gevolg van diverse andere medische aandoeningen bij je Jack Russell zoals suikerziekte, een stofwisselingsaandoening, tekorten aan vitaminen, mineralen en aminozuren of bijvoorbeeld door straling of vergiftiging. Ook fysieke beschadiging als gevolg van bij voorbeeld uithaal van een kattennagel of een scherpe tak in het oog.
Toch is erfelijkheid de meest voorkomende vorm van cataract waarbij deze onder te verdelen is in meerdere varianten. Zo is er een vorm die aangeboren is of reeds ontstaat op zeer jonge leeftijd. Een tweede variant is cataract die ontstaat bij iets oudere honden op een leeftijd tussen de 2 en 7 jaar gemiddeld en tot slot is er nog de echte ouderdomsvariant die alleen voorkomt bij oudere honden. Deze wordt ook wel ouderdomsstaat genoemd. In alle varianten biedt medicatie geen mogelijkheid tot vermindering van de klachten of tot genezing.
De enige optie die overblijft bij cataract is een operatie aan het oog waarbij de vertroebelde lens wordt verwijderd en vervangen wordt door een soort kunstlens. Hoewel in lang niet alle gevallen dit de oplossing is voor cataract, kan het zicht van de Jack Russell aanzienlijk verbeteren na een geslaagde operatie.
Hoewel er nog te weinig medische onderbouwing is over de erfelijkheid van Cataract bij de Jack Russell, is het aannemelijk dat cataract een recessief gen is waarbij beide ouders het gen moeten dragen om het door te geven aan de pups. De kans dat een ziekte of afwijking doorgegeven wordt door 2 dragende ouders van het recessieve gen bedraagt 25%.
Levershunt bij de Jack Russell
Levershunt (PSS) is een erfelijke aandoening bij honden waarbij de hond een extra bloedvat heeft die het bloed om de lever heen leidt. Dit extra bloedvat wordt ook wel een shunt genoemd. Een shunt is een niet-normale verbinding tussen 2 delen van het lichaam waar vloeistof (bloed) doorheen kan stromen. Deze verbinding is bij normale, gezonde honden niet aanwezig. Levershunt kan ook voorkomen bij de Jack Russell en daarom laten wij, hoewel dit geen eis is vanuit de NVJRT, onze pups testen bij de Universiteitskliniek Utrecht op de leeftijd van 7 á 8 weken.
Bij levershunt wordt het bloed niet gereinigd door de lever en komen gifstoffen vanuit de darmen direct in het lichaam van je hond terecht en mist de lever zijn zuiverende functie. Een van die giftige stoffen is bijvoorbeeld ammoniak wat zich na verloop van tijd opstapelt in de hersenen van de hond en zorgt voor neurologische problemen. Daarnaast functioneert de lever minder goed doordat er minder bloed doorheen stroomt. Bij kleinere rassen zoals de Jack Russell komt vaak de extrahepatische shunt voor waarbij het bloedvat om de lever heen ligt. Bij intrahepatische shunts loop het extra bloedvat vaak door de lever heen. Dit komt veelal vaker voor bij grotere rassen. Vaak treden de eerste ziekteverschijnselen op vanaf wanneer je pup een maand of 6 is. Door onze Jack Russells te testen op levershunt en eventuele dragers uit te sluiten uit ons fokprogramma, kunnen we de kans op het verkrijgen van deze erfelijke aandoening flink reduceren.
Vermoeidheid, futloos, mager zijn, dorstig, weinig eetlust en braken kunnen signalen zijn die wijzen op levershunt en hoewel het in sommige gevallen operatief te verhelpen is, moet je wel rekening houden met een flinke dierenartsrekening in dat geval. Zonder een operatie is de levensverwachting van een hond met levershunt niet erg hoog. Gelukkig komt het niet heel veel voor bij de Jack Russell (naar schatting 5 op 1000 honden) maar voorkomen is beter dan genezen. Vroegtijdig onderzoek helpt daarbij
Patella luxatie Jack Russells
Patella luxatie is een orthopedische aandoening waarbij de knieschijf (patella) van de hond los zit. Wanneer de knieschijf te los zit zorgt dit veelal voor kreupelheid bij je hond. Patella luxatie is naast het ECVO oogonderzoek 1 van de 2 verplichte medische onderzoeken die vanuit de NVJRT verplicht gesteld wordt wanneer je wilt fokken met je Jack Russell.
De knie is een scharnierend gewricht waarbij de knieschijf in het kraakbeengroef (ook wel de geul of de rolkam genoemd) van het onderste deel van het bovenbeen ligt en vastgehouden wordt door omliggend kapsel en de bovenliggende kniepees. Wanneer de knie goed functioneert zorgt dit alles ervoor dat je Jack Russell kan springen, rennen en gewoon normaal pijnvrij bewegen. Wanneer er sprake is van patella luxatie springt de knieschuif uit de geul/kom (luxatie) en wordt het omliggende kapsel opgerekt en/of beschadigd. Ook kan het kraakbeen van zowel de knieschijf als de geul/kom beschadigd raken.
Los van de directe klachten bij Patella luxatie ontstaan er vaak ook nevenklachten zoals slijtage (ook wel artrose genoemd). Op de langere termijn brengt dit ook weer andere klachten met zich mee.
Om deze klachten bij de Jack Russell te voorkomen laten de clubfokkers al hun honden in hun fokprogramma testen zodra ze (minimaal) de leeftijd bereikt hebben van 12 maanden.